کانون های مساجد؛ تکیه گاه فرهنگی و معنوی جوانان روستایی
روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد خراسان جنوبی؛ در دنیای پرشتاب امروز، که فناوری‌های نوین و فضای مجازی بخش عمده‌ای از وقت و توجه نوجوانان و جوانان را به خود اختصاص داده‌اند، حفظ پیوند نسل نو با ارزش‌های فرهنگی، دینی و اجتماعی بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.
در چنین شرایطی، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد به‌عنوان پایگاه‌هایی پویا و مردمی، نقشی بی‌بدیل در هدایت، تربیت و شکوفایی استعدادهای نسل جوان ایفا می‌کنند. این کانون‌ها نه‌تنها محلی برای آموزش و پرورش فکری و معنوی نوجوانان هستند، بلکه بستری برای تقویت روحیه همدلی، مشارکت اجتماعی و انس با مسجد و قرآن فراهم می‌آورند.
استان خراسان جنوبی، با بافت فرهنگی غنی و ظرفیت‌های انسانی ارزشمند، در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیر فعالیت‌های فرهنگی در روستاها بوده است؛ فعالیت‌هایی که با محوریت کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، توانسته‌اند روح تازه‌ای در کالبد اجتماعی مناطق محروم بدمد.
گزارش پیش‌رو، نگاهی دارد به تلاش‌های سه کانون فعال در این استان: کانون فرهنگی هنری امام علی (ع) چاهک، کانون نینوا روستای بجد، و کانون شهدای چاج. هر یک از این مراکز، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی و همت مدیران دلسوز، توانسته‌اند با اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی، مذهبی، آموزشی و هنری، نوجوانان و جوانان را به مسجد جذب کرده و زمینه‌ساز رشد فردی و اجتماعی آنان شوند.
از برگزاری کلاس‌های حفظ قرآن و تکریم خانواده‌های شهدا، تا راه‌اندازی مهدکودک حسینی و اجرای نمایش‌های شاد، این کانون‌ها با خلاقیت و پشتکار، تابستانی پرنشاط و پربار را برای اهالی روستا رقم زده‌اند. در کنار این موفقیت‌ها، چالش‌هایی همچون کمبود امکانات، فضای محدود، و مهاجرت روستاییان به شهر نیز مطرح شده که نیازمند توجه جدی مسئولان فرهنگی و نهادهای حمایتی است.
کانون امام علی (ع) چاهک؛ گامی مؤثر در جذب نوجوانان به مسجد
مهدی کیانی، مدیر کانون فرهنگی هنری امام علی(ع) چاهک در گفت‌وگو با روابط عمومی کانون مساجد، با اشاره به نقش مؤثر این کانون در ارتقای فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی روستا، اظهار داشت: کانون فرهنگی هنری امام علی (ع) در ۲۰ بهمن ۱۳۸۸ تأسیس شد و تاکنون توانسته با جذب ۷۳۲ عضو فعال، به یکی از مراکز مهم فرهنگی در منطقه تبدیل شود.
وی افزود: فعالیت‌های این کانون موجب شده نوجوانان و جوانان روستا بیش از پیش به مسجد گرایش پیدا کنند و در برنامه‌های فرهنگی، مذهبی و مناسبتی مشارکت داشته باشند. این امر نه‌تنها به تقویت روحیه معنوی نسل جوان کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز رشد اجتماعی آنان نیز شده است.
اجرای برنامه‌های متنوع در تابستان؛ از تکریم شهدا تا کلاس‌های قرآنی
کیانی با اشاره به برنامه‌های تابستانی کانون، گفت: در فصل تابستان، مجموعه‌ای از فعالیت‌های متنوع فرهنگی و اجتماعی در دستور کار قرار گرفت که از جمله آن‌ها می‌توان به تکریم خانواده‌های معظم شهدا، برگزاری رزمایش کمک‌های مؤمنانه، و کلاس‌های حفظ قرآن کریم اشاره کرد.
وی ادامه داد: در دهه اول محرم، مهدکودک حسینی با هدف آشنایی کودکان با مفاهیم عاشورایی راه‌اندازی شد. همچنین اکران فیلم سینمایی "فرمانروای آب" با استقبال خوب اهالی روستا همراه بود.
وی ادامه داد: از دیگر اقدامات این کانون در تابستان می‌توان به توزیع نان میان خانواده‌های نیازمند، توزیع ۷۵ بسته لوازم‌التحریر بین دانش‌آموزان کم‌برخوردار، توزیع غذای گرم در میان نیازمندان و برگزاری مستمر کلاس‌های حفظ قرآن اشاره کرد.
چالش‌ها و کمبودها؛ نیاز به حمایت بیشتر برای توسعه فعالیت‌ها
مدیر کانون فرهنگی هنری امام علی (ع) چاهک در بخش دیگری از سخنان خود به برخی مشکلات و کمبودهای موجود اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما، نبود فضای مناسب برای فعالیت‌های کانونی است. همچنین کمبود امکانات فرهنگی، به‌ویژه کتاب‌هایی با موضوع ایثار و شهادت و منابع مناسب برای کودکان و نوجوانان، از دیگر دغدغه‌های ماست.
وی خواستار توجه بیشتر مسئولان فرهنگی و نهادهای حمایتی به نیازهای کانون‌های روستایی شد و تأکید کرد: با حمایت‌های لازم، می‌توان زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای فرهنگی و مذهبی در مناطق محروم را فراهم کرد.
فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی کانون نینوا روستای بجد در تابستان ۱۴۰۴
ام‌البنین اسماعیلی، مدیر کانون فرهنگی نینوا روستای بجد، در گفت‌وگو با روابط عمومی کانون مساجد از اجرای گسترده برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و تربیتی در این کانون خبر داد. این کانون که از سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را آغاز کرده، اکنون با عضویت حدود ۷۵ نفر از اهالی روستا، به یکی از مراکز فعال فرهنگی در منطقه تبدیل شده است.
تابستانی پرنشاط با برنامه‌های متنوع آموزشی و هنری
اسماعیلی با اشاره به برنامه‌های اجراشده از ابتدای سال، به‌ویژه در فصل تابستان، گفت: در گام نخست تلاش کردیم با جذب جوانان، فضای کانون را پویا و فعال کنیم. سپس کتاب‌های قدیمی را پاک‌سازی و با کتاب‌های جدید و به‌روز جایگزین کردیم.
وی افزود: کلاس‌های تقویتی دروس ابتدایی، مهارت‌های هنری مانند نقاشی روی سنگ و شیشه، تریکوبافی و عروسک‌بافی، روخوانی و روان‌خوانی قرآن، احکام، مداحی، حفظ قرآن، انجمن کتاب‌خوانی بانوان، تمرین سرودهای مناسبتی، اردوی دانش‌آموزی، خاطره‌گویی ریش‌سفیدان، تشکیل گروه جهادی، دعوت از پلیس فتا و هلال احمر، اجرای نمایش‌های شاد، محفل انس با قرآن در هفته دفاع مقدس، کلاس‌های ورزشی و دعای ندبه در طبیعت از جمله برنامه‌های اجراشده در این مدت بودند.
تأثیرگذاری فرهنگی و اجتماعی کانون بر نوجوانان و خانواده‌ها
مدیر کانون نینوا درباره تأثیرات این فعالیت‌ها اظهار داشت: برنامه‌های کانون موجب جذب نوجوانان و جوانان به مسجد، انس بیشتر با قرآن، علاقه‌مندی به هنر و اشتغال‌زایی، افزایش اطلاعات عمومی مادران، تقویت ارتباطات خانوادگی، و زنده شدن تخیلات کودکان در قالب قصه‌گویی شده است. همچنین تابستان امسال فرصتی بود تا کودکان و نوجوانان از فضای مجازی فاصله گرفته و اوقات خود را به‌صورت مفید و بانشاط سپری کنند.
وی با اشاره به برخی مشکلات کانون گفت: کمبود امکانات سرمایشی و گرمایشی، کوچک بودن فضای کانون، نبود میز و صندلی مناسب و کمبود روشنایی از جمله چالش‌هایی است که امیدواریم با حمایت مسئولان مرتفع شود.
فعالیت‌های فرهنگی کانون شهدای چاج؛ از جشن‌های مذهبی تا کلاس‌های هنری
نرگس چاجی، مدیر کانون فرهنگی هنری شهدای چاج در گفتگو با روابط عمومی کانون مساجد اظهار کرد: کانون فرهنگی هنری شهدای روستای چاج از سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون توانسته است با جذب ۱۷۵ عضو ثبت‌شده در سامانه، نقش مؤثری در ارتقای فرهنگ روستا ایفا کند.
به گفته وی، با وجود این‌که تعداد اعضای رسمی ۱۷۵ نفر است، اما در مراسم‌ها و برنامه‌های فرهنگی، اکثر اهالی روستا مشارکت فعال دارند.
مدیر کانون فرهنگی هنری شهدای چاج عنوان کرد: در این کانون، برنامه‌های متنوعی از جمله جشن‌های مذهبی، بزرگداشت ولادت و شهادت چهارده معصوم، کلاس‌های اوقات فراغت تابستانی، بافندگی و هنرهای دستی برگزار می‌شود.
چاجی افزود: امسال کلاس بافتنی با دو میل برگزار کردیم که با استقبال خوب کودکان روبه‌رو شد و حتی برخی از شرکت‌کنندگان در مدرسه به عنوان سرگروه درس کار و فناوری انتخاب شدند.
کمبود امکانات و مهاجرت؛ چالش‌های جدی پیش‌روی فعالیت‌های فرهنگی
با وجود موفقیت‌های چشمگیر، کانون شهدای چاج با کمبودهای جدی مواجه است. چاجی در این‌باره گفت: نبود تجهیزات اولیه مانند چاپگر و اینترنت، انجام فعالیت‌های فرهنگی را با دشواری مواجه کرده است. بسیاری از کارها را باید به صورت دستی انجام دهیم که زمان‌بر و خسته‌کننده است.
وی همچنین به چالش مهاجرت از روستا به شهر اشاره کرد و افزود: این موضوع باعث کاهش مشارکت در برنامه‌هایی مانند سرود، نمایش و سایر فعالیت‌های فرهنگی شده است.
مدیر کانون فرهنگی هنری شهدای چاج در پایان گفت: از دیگر برنامه‌های شاخص کانون می‌توان به برگزاری اردوهای تابستانی، دوره‌های هفتگی قرآن در مسجد جامع چاج و تقدیر از دختران فعال فرهنگی اشاره کرد.